Zmęczony kierowca powoduje podobny poziom zagrożenia na drodze, co osoba pod wpływem alkoholu. Jednak senność może złapać znienacka, na trasie lub tuż przed wyruszeniem w nią. Dowiedz się, jak zapobiegać zmęczeniu za kierownicą i zapewnić bezpieczeństwo sobie oraz pasażerom.
Dlaczego nie powinno się prowadzić, będąc zmęczonym?
Niektórych kierowców może to zdziwić, ale zmęczenie za kierownicą jest jedną z głównych przyczyn wypadków samochodowych. Występują one najczęściej na autostradach, gdy osoba prowadząca pojazd staje się znudzona monotonną i długą trasą. W stanie ekstremalnego zmęczenia ma miejsce bardzo niebezpieczne zjawisko, tzw. mikrosen. Oznacza to, że kierowca zapada w krótki, płytki sen, który trwa maksymalnie kilkadziesiąt sekund. Nie zamyka on wtedy oczu i utrzymuje pozorną uwagę, jednak mózg funkcjonuje w tym czasie znacznie wolniej. Powoduje to ograniczoną reakcję na bodźce i odrętwienie organizmu, co, jak można się domyślić, może prowadzić do poważnego wypadku.
Zmęczenie za kierownicą przyczyną wypadków
Statystyki policyjne pokazują, że prawie 1/3 wypadków na drogach jest spowodowana przez niewypoczętych kierowców. Spowodowane tym spowolnienie reakcji i osłabienie koncentracji jest przyczyną nawet 3% wypadków śmiertelnych. Dzieje się tak, ponieważ wyczerpany organizm nie funkcjonuje normalnie – osłabiony jest zmysł wzroku i mięśnie, które drętwieją od siedzenia w jednej pozycji. Co ciekawe, zjawisko to występuje najczęściej w ostatnich dwóch godzinach jazdy, kiedy kierowca chce jak najszybciej dotrzeć do celu.
Objawy zmęczenia za kierownicą
Trudno przeoczyć objawy zmęczenia u kierowcy. Można wskazać te najbardziej oczywiste, takie jak ziewanie czy przymykanie oczu, a także te trudniej rozpoznawalne – spowolniona reakcja czy rozkojarzenie. Podróżując samemu łatwo jednak je zbagatelizować, czego oczywiście nie powinno się robić. Warto zwrócić uwagę także na takie odruchy, jak dotykanie lub pocieranie karku oraz skroni, a także przeczesywanie włosów. Są to pierwsze objawy, które pomagają wykryć zmęczenie, zanim ogarnie ono kierowcę całkowicie.
Zmęczenie za kierownicą – przyczyny
Przyczyny zmęczenia za kierownicą mogą być różne. Najbardziej oczywistą z nich jest zbyt krótki lub niskiej jakości sen – niestety, nie da się zastąpić go kawą ani napojami energetycznymi. Podobnie kierowca, który spożywał alkohol poprzedniego dnia może nie być w szczycie formy, nawet jeśli alkomat nie wykazuje żadnych promili. Inną przyczyną jest źle zaplanowana trasa, z brakiem odpowiednich przerw. Warto zaznaczyć, że niektóre osoby mogą potrzebować ich więcej niż inne.
Przyczyny zmęczenia mogą mieć także inne podłoże. Osoby o niezbilansowanej diecie wcześniej odczują senność, podobnie jak te, które cierpią na chroniczny stres. Tacy kierowcy powinni szczególnie zadbać o swoje samopoczucie podczas długich tras.
Jak nie zasnąć za kierownicą?
Możliwe jest uniknięcie zmęczenia, jeśli jest się odpowiednio przygotowanym do trasy. Najważniejsze jest zaplanowanie jej z czasem na przerwy. Jeśli planuje się pokonać dystans, który ma zająć kilkanaście godzin, warto wyznaczyć również postój na nocleg. Nawet na krótszych trasach należy robić przerwy co najmniej co 3 godziny – w zależności od potrzeb mogą one być dokonywane częściej. W czasie postoju dobrze się przejść czy wykonać kilka ćwiczeń, a także zjeść posiłek lub wypić kawę czy herbatę. Jeśli odczuwa się taką potrzebę, wskazane jest także zrobienie krótkiej drzemki, około piętnastominutowej.
Ważne jest także odpowiednie przygotowanie organizmu do trasy. Warto w noc przed wyjazdem przespać spokojnie osiem godzin, a tuż przed wyruszeniem w trasę wziąć zimny prysznic, który pobudzi organizm. Lepiej także nie jeść zbyt obfitego posiłku przed trasą. Zamiast tego warto spakować przekąski, które można spożyć w trakcie postojów.
Podczas jazdy zapewnij sobie komfortowe warunki. Temperatura w pojeździe nie powinna być za wysoka (około 20 stopni Celsjusza), lepiej także zrezygnować z podgrzewania fotela. Równie ważne jest zachowanie odpowiedniej pozycji, w której plecy będą wyprostowane. Nie wolno zapominać także o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Warto mieć pod ręką butelkę wody mineralnej lub izotoniku. Lepiej zrezygnować ze słodkich napoi, które podnoszą poziom cukru we krwi i mogą powodować senność.
Dobrym sposobem na uniknięcie senności spowodowanej nudą jest rozmowa. Nawet jeśli podróżuje się samemu, warto zadzwonić do znajomych lub rodziny – oczywiście używając zestawu głośnomówiącego. Jeśli jedzie się w nocy, można włączyć sobie ciekawy podcast, który zastąpi towarzystwo.
Zmęczenie kierowcy jest czynnikiem, który powoduje wiele wypadków. Warto więc zaplanować trasę tak, żeby nie musieć się zbytnio śpieszyć i mieć czas na regenerację. Lepiej dojechać do celu nieco później, ale bez nieprzyjemnych sytuacji.